стр. 161 , упр. 12,13,15

12. Перепишите предложения, раскрывая скобки и употребляя слова в нужной форме.
1. Миша занимается (спорт).
Миша занимается спортом.

2. Армен увлекается (футбол).
Армен увлекается футболом.

3. Карина интересуется (музыка).
Карина интересуется музыкой.

4. Отец гордится (сын).
Отец гордится сыном.

5. Туристы любовались (озеро).
Туристы любовались озером.

13. Посмотрите на рисунки и составьте предложения по образцу.
Образец: Веник – Веником подметают пол.

Пылесосом пылесосят пол.

Ручкой пишут в тетрадке.

Калькулятором считают цифры.

Теннисной ракеткой играют в большой теннис.

Акварелью рисуют на бумаге.

Баскетбольным мячом играют в баскетбол.

15. Перепишите, раскрывая скобки.
1. Мир освещается (солнце), а человек (знание).
Мир освещается солнцем, а человек знаниями.

2. (Язык) не спеши, а (дело) не ленись.
Языком не спеши, а делом не ленись.

3. Не гонись за (красота), тянись за (разум).
Не гонись за красотой, тянись за разумом.

4. С (песня) работаешь легче.
С песней работаешь легче.

5. Что написано (перо), не вырубишь (топор).
Что написано пером, не вырубишь топором.

6. Мы с (товарищ), играем с (мяч).
Мы с товарищем, играем с мячом.

Христофор Колумб

Христофор Колумб испанский мореплаватель. Родился между 26 августа и 31 октября 1451 года, в Генуя. Колумб первым из  известных путешественнико пересёк Атлантический океан в субтропической и тропической полосе Северного полушария, ходил в Карибском море и в Саргассовом море. Он открыл Южную и Центральную Америку. Колумб совершил 4 плавания к берегам Америки. Первое плавание началось 3 августа 1492 года и закончилось 15 марта 1493 года. В результате первого плавания он открыл Багамские острова, Гаити, Кубу, Америку. Второе плавание началось 25 сентября 1493 года и закончилось 11 июня 1496 года. В результате второго плавания он открыл Виргинские, Малые Антильские острова, Ямайку, Пуэрто-Рико. Третье плавание началось 30 мая 1498 года и закончилось 25 ноября 1500 года. В результате третьего плавания он открыл остров Тринидад, полуостров и залив Пария, остров Маргарита, устье реки Ориноко. Четвертое и последнее плавание началось 9 мая 1502 года и закончилось 7 ноября 1504 года. В результате четвертого плавания он открыл остров Мартиника, Гондурасский залив. Он умер 20 мая 1506 года в Вальядолиде. Его последние слова были «В Твои руки, Господи, я вручаю мой дух».

Տարեկան ամփոփիչ

1. Հաշվի՛ր անհայտ անդամը

4/x=12/3

4×12:3=16

1. 90 000 դրամը բաժանե՛ք 5: 4 հարաբերությամբ:

10000×4=40000

10000×5=50000

1. Գտի՛ր 1200-ի 45%-ը:

1200:100×45=540

1. Գրե՛ք տրված թվին հակադիր թիվը.
   -65,+73,-21,+52,0

-65=+65

+73=-73

-21=+21

+52=-52

0=0

1. Աճման կարգով գրե՛ք հետևյալ թվերը. –2, –10, +1, 0, –6, +32, –9, –27, +14։

-27,-10,-9,-6,-2,0,1,14,32

1. Եթե տրված թիվը նախ բազմապատկենք 27-ով, ապա ստացված արդյունքին գումարենք 5, կստանանք 5: Ո՞րն է այդ թիվը:

5-5=0
0:27=0

1. Մի գյուղացին իր այգուց հավաքել է 1500 կգ խաղող, իսկ մյուսը՝ 30 %-ով պակաս։ Ընդամենը քանի՞ կիլոգրամ խաղող են հավաքել երկու գյուղացիները։

1500:100×30=450

1500-450=1050

1500+1050=2550

1. Կատարե՛ք գործողությունը.
   ա) |+ 6| + |+ 7|=13
   բ) |− 9| + |− 8|=17
2. Հաշվի՛ր

|+1| =1
բ) |−6| =6
գ) |0| =0
դ) |−3| =3

10. Համեմատե՛ք թվերը
    ա) −9 < −6
    բ) −3 > −20
    գ) −7 > −15
    դ) −25 < −1
    ե) −20 < 0
11. Թվերը գրե՛ք նվազման կարգով
    −790, 790, 0, −9, −12, 425,-876,543,-98

790,543,425,0,-9,-12,-98,-790,-876

10. Հաշվե՛լ

36 – (– 9) =45
– 12 – 46 =-58
4+(−5)=-1
(+13) ·(-2)=-26
-72: 9=-8

13. Լուծել հավասարումը
    7x-32+x=8

8x=8+32

8x=40

x=5

13. Հաշվե՛լ
    0,05 x 10=0,5
    37,54×1000=37540
    67,2:100=0,672
    4:10=0,4
14. Հաշվել ուղղանկայն մակերեսը և պարագիծը ,եթե կողմ երն են 4սմ և 15սմ:

P=(4+15)x2=38

S=4×15=60

1.describe the two pictures . Wat things can you see in the pictures-In the first picture wee see how the boy helps his friend  And in the second picture I see how the girl loves the elephant

2.Who is your best friend where did you meet what  things do you both like-My  best friend  is  Samvel and  Sos

3. can you describe the personality and appearance of your best friend-Samvel is happy person  sos is serious person

4.what is the difference between a friend and an asquaintance- Difference love

5.in what ways do friends grow apart as thay get older-

6. Best place for making friends is school

7.no

8.Yes I asked for help to my friend in math. exercise

9.Last time I helped my friend in a fight

10.I have not friends  in social  media

11.yes

12. Yes  I have  such  kind of friend

13.yes

14.we play football together

15.no

16.yes

17.My tou oldest friends are Samvel and Sos

18.I think that it is easy and  difficult to make new friends

19.I will truest to my tuo friends

20.At school at yard

21.To help each other

22.newr

23.Yes

24.no I meet them separetly

25.Yes

1. Գրե՛ք տվյալ թվերը աճման կարգով․ -3, 10, -25, -52, 8, 9, 65, -60, -87, -5, 0
   -87, -60, -52, -25, -5, -3, 0, 8, 9, 10, 65.
2. Ամբողջ թվերի շարքում ո՞ր երկու թվերի հարևանությամբ են գտնվում տրված թվերը․ 5, -16, -41, 8, 0, -1, -11, 55, -99
   4,5,6
   -15,-16,-17
   -40,-41,-42
   7,8,9
   -1,0,1
   -2,-1,0
   -10,-11,-12
   54,55,56
   -98,-99,-100

3. A կետի կոորդինատը -8 է։ Նրա ո՞ր կողմում է գտնվում և նրանից քանի՞ միավոր հեռավորություն ունի B կետը, եթե վերջինիս կոորդինատն է
   ա) -8,
   նույն կետն է
   բ) 12,
   20 վանդակ, գտնվում է աջ կողմում
   գ) -16,
   8 վանդակ, գտնվում է ձախ կողմում
   դ) 3
   11 վանդակ, գտնվում է աջ կողմում

4. Գրե՛ք տրված թվին հակադիր թիվը
   ա) -8,
   8
   բ) 9,
   -9
   գ)-10,
   10
   դ) -99
   99

5. Հաշվել․
   ա) |-6| + |8| = 14
   բ) |-3| – |-1| = 2
   գ) |15| • (-14) = -210
   դ) -40 : (-8) = 5

6. Թվերը դասվորե՛ք նրանց բացարձակ արժեքների աճման կարգով -18, 20, -36, -2, 9, -12, -6, -25, 7, 3
   |-2|, |3|, |-6|, |7|, |9|,|-12|,|-18|,|20|,|-25|,|-36|

7. Տակառի մեջ լցրեցին 75 լ ջուր, որը կազմում էր տակառի տարողունակության 5/8  մասը, այնուհետև ավելացրին չլցված մասի 1/3-ը։ Որքա՞ն ջուր կա տակառում։

75 x 8 : 5 = 120
120 – 75 = 45
45 : 3 = 15
75 + 15 = 90
Պատ․ 90լ ջուր։

8․ Տիգրանը քաղած խնձորների 2/3 մասը դասավորեց արկղում և հաշվեց՝ ընդամենը 120 խնձոր։ Այնուհետև ավելացրեց մնացած խնձորի 1/5 մասը։ Քանի՞ խնձոր դեռևս չի տեղավորել արկղում։

120 : 2 x 3 = 180
180 – 120 = 60
60 : 5 = 12
120 + 12 = 132
180 – 132 = 48
Պատ․ 48 խնձոր։

9․ Հաշվիր համեմատության անհայտ անդամը:

ա) 2/7 = 8/r
2 x r = 7 x 8
r = 56 : 2
r = 28

բ) 1/9 = a/45

9 x a = 45 x 1
a = 45 : 9
a = 5

գ) 11/x = 33/30

x x 33 = 30 x 11
x = 330 : 33
x = 10

դ) b/12 = 2/6

b x 6 = 12 x 2
b = 24 : 6
b = 4

10․  x և y մեծությունները հակադարձ համեմատական են․

(լրացրու դատարկ վանդակը)

Գտիր y=k/x հավասարման մեջ համեմատականության գործակիցը։

k=30

11․ Հաշվիր

ա) 55000-ի 30%-ը
55000 : 100 x 30 = 16500

բ) 8200-ի 50%-ը
8200 : 100 x 50 = 4100

գ) 21000-ի 80%-ը
21000 : 100 x 80 = 16800

դ) 40000-ի 55%-ը
40000 : 100 x 55 = 22000

12․ Քարտեզի մասշտաբը 1 : 600․000 է: Տեղանքում երկու քաղաքների միջև հեռավորությունը 24 կմ է:

Որոշիր այդ քաղաքների հեռավորությունը քարտեզի վրա:

2400000 : 600000 = 4
Պատ․ 4սմ։

13․ Տրված է, որ A, B, C և D կետերը ուղղանկյան գագաթներ են:

Երեք կետերի կոորդինատները տրված են՝ A(-6;-1);B(1;-1);C(1;-4)

Գտիր D չորրորդ կետի կոորդինատները:
-6;-4

14. Կոորդինատային հարթության ո՞ր քառորդում են գտնվում հետևյալ կետերը․

ա) (-7; +2)
առաջին

բ) (+3; +1)
երկրորդ

գ) (-3; -5)
երրորդ

դ) (-15; +6)
առաջին

ե) (+10; 0)
ոչ մեկում

զ) (0; -30)
ոչ մեկում

է) (+4; -2)
չորրորդ

ը) (+3; -7)
չորրորդ

15. Տուփում կա 6 կարմիր, 9 սպիտակ և 7 սև գնդիկ։ Տուփից հանում են մի պատահական գնդիկ։ Որքա՞ն է այն բանի հավանականությունը, որ գնդիկը կլինի՝

ա) սպիտակ
9/22

բ) սև
7/22

գ) կարմիր
6/22

• Ստուգում և քննարկում ենք մայիսյան ֆլեշմոբի առաջադրանքները:
• Կարդա՛ առակները:
• Քո բառերով մեկնաբանի՛ր առակների իմատը:

Առաջին առակը ասում էր , որ պետք է միշտ ճիշտ խոսել, և չիկարելի ստել։

Երկրորդ առակը ասաց ,որ Սովորեք ապրել բաց սրտով, և ոչ մի թշնամաբար արձակված նետ չի կոտրի այն, այլ կանցնի հոգու նուրբ հյուսվածքի միջով:

• Վերնագրի՛ր առակները: Ծերուկի ճշմարիտ խոսքերը  ուսուցչուհու ճշմարիտ խոսքերը

Վաղուց, շատ վաղուց ծերունին իր թոռնիկի առջև բացեց  կյանքի ճշմարտությունը:
— Յուրաքանչյուր մարդու մեջ պայքար է մղվում, որը նման է գայլերի կռվին: Մի գայլը մարմնավորում է չարությունը՝ նախանձ, խանդ, ափսոսանք, եսասիրություն, գոռոզություն, ստախոսություն: Մյուս գայլը՝ բարին՝ համերաշխություն, սեր, հույս, ճշմարտություն, բարություն, հավատարմություն:

Թոռնիկը, մինչև հոգու խորքը հուզված ծերունու բառերից, մտածեց, ապա հարցրեց

— Իսկ ո՞ր գայլն է վերջում հաղթում:

Ծերունին ժպտաց և պատասխանեց.

— Միշտ հաղթում է այն գայլը, որին դու կերակրում ես:

Մի անգամ ուսուցիչը հարցրեց երեք աշակերտներին.
— Ինչո՞ւ է կոտրվում պատուհանի ապակին, երբ նրա վրա քար են նետում:
— Որովհետև քարը ծանր է, — պատասխանեց առաջին աշակերտը:
— Որովհետև ապակին փխրուն է,- պատասխանեց երկրորդը:
— Որովհետև ձեռքը, որը նետում է քարը, ուժեղ է, իսկ հարվածը՝ դիպուկ,- պատասխանեց երրորդը:
— Ձեզնից ոչ ոք չտվեց հստակ պատասխան,-ասաց ուսուցիչը: — Որովհետև պատուհանը փակ էր:
Սովորեք ապրել բաց սրտով, և ոչ մի թշնամաբար արձակված նետ չի կոտրի այն, այլ կանցնի հոգու նուրբ հյուսվածքի միջով:

Հայ ժողովրդի պայքարը անկախության պահպանման համար: I դարի առաջին կեսին Հայաստանում գահակալական լուրջ պայքար էր ծավալվել:

Վերջին Արտաշեսյանների օրոք Հռոմեական կայսրությունը ուժեղացրել էր ճնշումը Հայաստանի վրա: 2 թ. Օգոստոս կայսեր թոռան` Գայոս Կեսարի գլխավորած բանակը, ներխուժելով Հայաստան, շարժվեց դեպի երկրի խորքը: Հասնելով Արշարունյաց գավառը` հռոմեացիները պաշարում են Արտագերս բերդը: Հայ պաշտպանները հերոսաբար դիմադրում են հռոմեական լեգեոններին:

Հռոմեական հրամանատարին՝ վերացնելու նպատակով հայ բերդապահ Ադդոնը դիմում է ռազմական խորամանկության: Բանակցությունների պատրվակով նա ժամանում է հռոմեական ճամբար և Գայոս Կեսարի հետ հանդիպման ընթացքում դաշույնով ծանր վիրավորում նրան: Գայոսի թիկնապահների հետ մենամարտում Ադդոնը հերոսաբար զոհվում է, իսկ Արտագերսի պաշտպանները շարունակում են դիմադրությունը:

Արտաշեսյանների արքայատոհմից հետո Արտաշատում գահակալած թագավորներից առավել նշանավորը Զենոնն էր (18-34 թթ.)։

Նրա թագավորության տարիները խաղաղ էին, և հայ ժողովուրդը նրան սիրով կոչում էր Զենոն-Արտաշես: Նրա մահից հետո Արտաշատում գահակալում են Պարթևստանի և Հռոմի դրածո թագավորները:

Քրիստոսի տասներկու աշակերտներից Թադեոս և Բարդուղիմեոս առաքյալները Հայաստանում հանդիպում են Արտաշատի մոտ՝ Օթեաց խաչ վայրում: Նրանց քարոզչությամբ հիմնվում է Հայ առաքելական եկեղեցին:

1. Ի՞նչ է բնութագրում ջերմաստիճանը։
   Ջերմաստիճանը բնութագրում է մարմնի տաքացվածության աստիճանը։
2. Ե՞րբ են մարմինները ջերմային հավասարակշռության վիճակում։
   Օրինակ ՝ երբ տաք և սառը մարմինները հպվում են իրար, դրանից հետո նրանք ջերմային հավասարակշռության վիճակում են, այսինքն նրանց ջերմությունները հավասարվում են։
3. Ջերմաչափների ի՞նչ տեսակներ գիտեք։
   Ջերմաչափները լինում են մետաղական, հեղուկային, էլեկտրական։
4. Ի՞նչպես պետք է օգտվել բժշկական ջերմաչափից։
   Պետք է դնել այն թևի տակ և սպասել հինգ րոպե։ Եթե ուզում ենք նորից չափել ջերմությունը, պետք է թափահարել ջերմաչափը։
5. Ի՞նչ ջերմային երևույթներ գիտեք:
   Հալում, պնդացում, եռում, գոլորշացում։
6. Ո՞ր երևույթներն են կոչվում հալում և պնդացում:
   Այն երևույթը, երբ մարմինը պինդ վիճակից անցնում է հեղուկ վիճակին, կոչվում է հալում, իսկ երբ մարմինը հեղուկ վիճակից անցնում է պինդ վիճակին, կոչվում է պնդացում։
7. Ո՞ր մեծությունն է կոչվում եռման ջերմաստիճան :
   Այն մեծությունը, որի ժամանակ հեղուկը եռում է։
8. Ո՞ր երևույթներն են կոչվում գոլորշացում և խտացում:
   Այն երևույթը, երբ մարմինը հեղուկ վիճակից անցնում է գազային, կոչվում է գոլորշացում, իսկ երբ մարմինը գազային վիճակից անցնում է հեղուկ վիճակին, կոչվում է խտացում։
9. Ո՞րն է Երկրի վրա ջերմային էներգիայի գլխավոր աղբյուրը.
   Արեգակն։
10. Ի՞նչ վառելանյութեր են ձեզ հայտնի:
    Տորֆ, նավթ, բնական գազ, բենզին, փայտ։
11. Ե՞րբ են մարմինները համարվում էլեկտրականացված:
    Երբ մարմինը ձեռք է բերում առարկաները ձգելու հատկությունը։
12. Ո՞ր էլեկտրական լիցքերն են անվանում դրական , և որո՞նք ՝ բացասական :
    Պրոտոնի լիցքերը դրական են, իսկ էլեկտրոնինը բացասական։
13. Ի՞նչ է էլեկտրական հոսանք:
    Հաղորդիչներով լիցքավորված մասնիկների շարժումը կոչվում է էլեկտրական հոսանք։
14. Ո՞ր նյութերն են էլեկտրականության հաղորդիչները:
    Էլեկտրականության հաղորդիչներն են գրաֆիտը, մետաղները, խոնավ հողը։
15. Ի՞նպես է առաջանում կայծակը:Ի՞նչ է որոտը:
    Տաք գոլորշու հետևանքով ամպերը իրար են բախվում և էլեկտրականանում։ Երբ նրանք բավական էլեկտրականացած են, երկրին անցնում են որոշ էլեկտրոններ ՝ ստեղծելով անցուղի, և առաջանում է կայծակը։ Օդի ընդարձակման հետևանքով առաջանում է հարվածային ալիք, և լսվում է որոտը։
16. Ի՞նչ է շանթարգելը, և ինպե՞ս է այն շինությունները պաշտպանում կայծակի հարվածից:
    Շանթարգելը մետաղյա ձող է, որը պաշտպանում է շենքը կայծակից։ Երբ կայծակը խփում է շանթարգելին։ Երբ կայծակը խփում է շանթարգելին, այն անցնում է հողի միջով չվնասելով շենքը։
17. Կայծակի ժամանակ ինչպե՞ս պետք է վարվեք,եթե հայտվել եք բաց տարածքում:
    Պետք է կքանստել ցածրադիր տեղում։
18. Ի՞նչպիսի մարմիներ են ոսպնյակները:
    Ոսպնյակները գնդաձև մակերևույթներով սահմանափակված ապակենման մարմիններն են։
19. Ոսպնյակները քա՞նի տեսակներ են լինում:
    Երկու։ Հավաքող և ցրող։
20. Բերեք մեկ օրինակ լույսի բեկման պատճառով առաջացած երևույթից:
    Մատիտը մտնցելով ջրով լի բաժակի մեջ մեզ թվում է, որ այն կոտրված է, քանի որ մատիտի սուզված մասից դուրս եկող ճառագայթները ջուր-օդ սահմանն անցնելիս բեկվում են։
21. Ո՞րքան է նորմալ աչքի լավագույն տեսողության հեռավորությունը։
    Մոտ 25սմ։
22. Թվարկե՛ք մարդու աչքի մասերը և նշե՛ք դրանց նշանակությունը։
    Մարդու աչքի մասերն են եղջերաթաղանթը, ծիածանաթաղանթը, բիբը, ակնաբյուրեղը, ակնապատյանը, ցանցաթաղանթը, տեսողական նյարդը և ապակենման մարմինը։ Բիբը կարգավորում է աչքի մեջ մտնող լույսի քանակը։ Փոխելով ակնաբյուրեղի չափը մարմինը կարող է տեսնել հեռու և մոտիկ մարմինները։
23. Ձեզ հայտնի ի՞նչ եղանակով են կարճատեսությունը շտկում։
    Կարճատեսությունը շտկում են դնելով ցրող ոսպնյակներով ակնոց։
24. Ի՞նչ է պետք անել տեսողության արատները կանխելու համար։
    Տեսողության արատները կանխելու համար պետք է պահպանել տեսողության հիգիենայի կանոնները։
25. Ի՞նչ է բջիջը։
    Բջիջը կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային տարրական միավորն է։
26. Որո՞նք են բջջի բաղադրության հիմնական քիմիական տարրերը։
    Բջջի բաղադրության հիմնական քիմիական տարրերն են ՝ ածխաթթու գազը, ջրածինը, թթվածինը և ազոտը։
27. Որո՞նք են բջջի հիմնական կառուցվածքային մասերը։
    Բջջի հիմնական կառուցվածքային մասերն են բջջաթաղանթը, ցիտոպլազման, կորիզը և օրգանոիդները։
28. Ի՞նչ նշանակություն ունի բջջաթաղանթը։
    Բջջաթաղանթը պաշտպանում է բջիջը միջավայրի ազդեցությունից։
29. Ի՞նչ նշանակություն ունի բջջաթաղանթը։
    Բջջաթաղանթը պաշտպանում է բջիջը միջավայրի ազդեցությունից։
30. Ի՞նչ է հյուսվածքը։
    Հյուսվածքը բջիջների այն խումբն է, որը ունի նույն ձևը, ծագումը, կատարում է նույն ֆունկցիան և իրար միացած են միջբջջային նյութով։
31. Ի՞նչ հյուսվածքներ ունեն բույսերը։
    Գոյացնող, ծածկող, փոխադրող, հիմնական, մեխանիկական։
32. Կենդանական ի՞նչ հյուսվածքներ գիտեք։
    Էպիթելային, շարակցական, մկանային և նյարդային։
33. Ո՞ր հյուսվածքն է կատարում բույսի և նրա օրգանների հենարանի դեր։
    Մեխանիկական հյուսվածքը։

1.bridge

2scuare

3.castle

4.cathdreal

5.palace

6.museum

7.bridge

Ex.2

1.temple

2.bridge

3.park

4.market

5.museum

6.church

7.mosque

8.statue