Month: Սեպտեմբերի 2022

47`Ջարդել,կոտրել ,կտոր- կտոր- անել,փշրել:

Հավաքել ,կուտակել,ամբարել,պահել:

Հասկանալ, գլխի ընկնել,կռահել,պարզել:

Թաքցնել ,պատսպարել,ծածկել,քողարկել:

48`Լուսաբաց,այգաբաց,ծեգ,արշալույս:

Մազ,հյուսք,ծամ,հեր:

Դեպք,իրարդարձություն,միջադեպ,պատահար:

Երկիր,պետություն,թագավորություն,կասրություն:

Образуй от данных слов однокоренные слова, отвечающие на вопросы КАКОЙ? КАКАЯ?

мука — мучное, холод – холодный, тьма- темный, брат-братский, работа-рабочий, гриб-грибное, друг-дружеский, снег-снежный, птица-птичий, дерево-деревянное, рука-рочной

Найдите “лишнее” слово:

• Купить, покупка, покупатель, купец, купальник, накупить.
• Пар, запариться, парное (молоко), пара (обуви).
• Лень, лентяй, лента, ленивец.
• Водяной, вода, водичка, подводник, водитель.

Вставить, где нужно, пропущенные буквы. Подобрать проверочные слова.

• Честный ответ, интересная книга, бесхитростные слова, лестный отзыв, перекрестный огонь, вирусная инфекция, парусный спорт, частное лицо, тростниковые заросли, кризисная ситуация, словесное искусство, безвкусная пища, опытный наездник, чествовать гостя, чувствовать усталость.

 

Вставить пропущенные буквы, подобрать проверочные слова.

• сосна (сосновый) звезда (звёздный), широкий (широко), зеленый (зелен), холода (холод), голова (головной), воздушный (воздух), веселый (весело), кормушка (корм), жемчужина (жемчуг), торговля (торг), стрелок (стрела), глотать (глотка)

Вставить пропущенные буквы, подобрать проверочные слова.

• Спешите (списывать) упражнение чисто и красиво. Не спешите (спешить)во время еды. 
• Дети поласкали (ласка) пушистого котенка. Мама полоскала (полощет) белье. 
• Саша громче всех запевал (петь) песню. Больной запивал (пить) лекарство водой. 
• Бабушка давно поседела (седина). Дедушка посидел (сидеть) на скамейке и ушел.

39. Բացատրել, թե գլուխ բառը ամեն նախադասության մեջ ինչ իմաստով է կատարված՝ փոխարինելով խելք, ղեկավար, կատար, ծայր, մաս, վրա բառերով։ Ո՞ր նախադասության մեջ գլուխն այլ բառով փոխարինել չենք կարող։

1) Արջը գլուխը բարձրացրեց։

Այս նախադասության մեջ գլուխը բառը փոխաբերական իմաստով չէ գրված։ Գլուխ բառը այլ բառով չենք կարող փոխել նախադասության մեջ։

2) Սարի գլխին ինչ-որ բան է փայլում։

Իսկ այս նախադասության մեջ գլուխ բառը փոխաբերական իմաստով է գրված։ Նախադասության մեջ կարող ենք գլուխ բառը փոխարինել կատար բառով։

40. Ընդգծված բառերը նախադասության մեջ ի՞նչ իմաստով է կիրառված։ Այդ բառը ո՞ր նախադասության մեջ է իմաստով գործածված։

Ծաղիկը բացվեց ու ձգվեց դեպի արևը: Գործածված է հիմնական իմաստով:

Հարսանիքի բոլոր կենացները ծաղիկներին էին ուղղված: Կենացները ուղղված էին նորապսակներին, հարս ու փեսային:

Մեր ծնողներն ասում են,թե մենք ենք կյանքի ծաղիկները :  Մենք ենք կյանքի գեղեցկությունը:

Շատ լավ գործ եք սկսել. սա դեռ ծաղիկն է, պտուղները հետո եք տեսնելու: Սա դեռ սկիզբն է:

Իր երկիրը հասնելուց հետո էլ իշխանը չէր մոռանում այն ամրոցի ծաղիկ տիրուհուն: Իշխանը չէր մոռանում այն ամրոցի գեղեցկուհի տիրուհուն:

 

41․ Նախորդ վարժություններում գործածված գլուխ, ծաղիկ բառերն ինչո՞վ են նմանվում։

Գլուխ և ծաղիկ բառերը բազմիմաստ բառեր են: Բազմիմաստ նշանակում է բազմաթիվ, մի քանի իմաստներ ունեցող: Բազմիմաստ բառեր են գիր-տառ, այբուբեն-գրություն, մարտ-ամիս, կռիվ։

 

42․ Հաց բազմիմաստ բառով նախադասություններ կազմի՛ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով։

Ասում են, որ մեր տունը հացով տուն է:

Մարդն աշխատանքով է իր հացը վաստակում:

Աշխատող մարդը հացի խնդիր չունի:

43․ Ջուր բազմիմաստ բառով նախադասություններ կազմի՛ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով։

Ջուրը կյանք է:

Աղբյուրի սառնորակ ջուրը բխում է լեռներից:

Մեզ օդ ու ջրի պես խաղաղություն է պետք:

44․ Ընդգծված բառերը փոխարինի՛ր տրվածներից մեկով և բացատրիր, թե ինչպե՛ս ընտրեցիր։

• Ծաղիկների բույրը ինձ մի հին երգ է հիշեցնում:

Ծաղիկների հոտը ինձ մի հին երգ է հիշեցնում: Բույր և հոտ բառերը հոմանիշներ են:

• Արևելցի կինն ինչո՞ւ է ծածկում երեսը:

Արևելցի կինն ինչո՞ւ է ծածկում դեմքը: Դեմք և երես բառերը նույն իմաստն ունեն:

• Զորքը պաշարել էր բերդն ու սպասում էր հրամանի:

Զորքը շրջապատել էր բերդն ու սպասում էր հրամանի: Պաշարել և շրջապատել բառերը նույն իմաստն ունեն:

• Թագավորը հավաքել էր բոլոր հպատակներին, որ առաջինը ինքն ավետիսն (բարի լուրը) ասի:

Թագավորը ժողովել էր բոլոր հպատակներին, որ առաջինը ինքն ավետիսն (բարի լուրը) ասի: ժողովել և հավաքել բառերը նույն իմաստն ունեն:

• Անախորժ պատմության մեջ ընկանք:

Տհաճ պատմության մեջ ընկանք: Անախորժ և տհաճ բառերը նույն իմաստն ունեն:

• Միալար անձրևներից ու մառախուղից վերջապես մի արևոտ օր բացվեց:

Միալար անձրևներից ու մառախուղից վերջապես մի պայծառ օր բացվեց: Արևոտ և պայծառ բառերը նույն իմաստն ունեն:

Կատարելով դիտարկումներ  կհամոզվեք, որ նյութերը հանդես են գալիս տարբեր վիճակներում։ Որոշ նյութեր սովորական պայմաններում հեղուկ վիճակում են, մյուսները՝ գազային, երրորդները՝ պինդ։ Կախված պայմանների փոփոխությունից՝ նրանց վիճակները կարող են փոփոխվել:

Օրինակ՝ ջուրը տնային պայմաններում հեղուկ վիճակում է, սառեցնելիս հեղուկ վիճակից վերածվում է պինդ վիճակի՝ սառույցի, իսկ տաքացնելիս՝ գազային վիճակի՝ գոլորշու: Սառույցը ջրի պինդ վիճակն է, իսկ գոլորշին՝ գազային: Ոսկին սովորական պայմաններում պինդ վիճակում է, շատ բարձր ջերմաստիճանում հալվում է և վերածվում հեղուկի, իսկ ջերմաստիճանն ավելի բարձրացնելու դեպքում սկսում է եռալ և վերածվել գազի։
Նյութը, կախված պայմաններից, հիմնականում լինում է պինդ, հեղուկ կամ գազային վիճակում։
Դիտարկենք տարբեր մարմիններ և պարզ փորձեր կատարելով, ծանոթանանք դրանց որոշ հատկություններին։
Վերցնենք ապակուց, երկաթից և պղնձից պատրաստված ձողեր, որոնք սովորական պայմաններում պինդ վիճակում են։ Դժվար չէ համոզվել, որ այդ նույն պայմաններում ինչ դիրքով և որտեղ էլ դնենք այդ ձողերը, դրանք կպահպանեն իրենց ձևն ու ծավալը։
Պինդ մարմինները պահպանում են իրենց ձևն ու ծավալը։
Սա պինդ մարմինների հատկություններից է։
Այժմ դիտարկենք հեղուկները։ Վերցնենք 50 մլ ծավալով որևէ հեղուկ, օրինակ՝ մասուրի հյութ, և լցնենք բաժակի մեջ։ Նա կընդունի բաժակի ձևը։ Եթե լցնենք մեկ այլ անոթի մեջ, ապա կընդունի այդ անոթի ձևը, բայց նրա ծավալը կրկին կմնա 50 մլ։ Դա նշանակում է, որ մի անոթից այլ անոթ տեղափոխելիս հեղուկի ծավալը պահպանվում է, բայց ձևը փոխվում է՝ ընդունում է այն անոթի ձևը, որտեղ լցված է:
Հեղուկները պահպանում են իրենց ծավալը, բայց ձևը՝ ոչ։ Սա հեղուկների հատկություններից է:
Դիտարկենք գազային վիճակում գտնվող նյութերից օրինակ՝ օդի նմանատիպ հատկությունը: Եթե օդով լի գնդակը սեղմենք, ապա նրա ձևը կփոխվի, և բնականաբար այդ նույն ձևը կստանա նաև նրանում եղած օդը: Եթե գնդակի ծավալը փոքրացնենք՝ նրա մի մասը սեղմելով, ապա այդ նույն ծավալը կստանա նաև նրանում եղած օդը: Դժվար չէ հետևություն անել, որ գնդակի մեջ լցված օդն ընդունում է տվյալ գնդակի ձևն ու ծավալը: Գնդակի ձևի ու ծավալի փոփոխությունից փոփոխվում են նաև նրանում եղած օդի ձևն ու ծավալը:
Գազերը չեն պահպանում ոչ իրենց ձևը, ոչ ծավալը և զբաղեցնում են իրենց տրամադրված ողջ տարածքը։
Սա գազերի հատկություններից է:

Հետաքրքիր փորձեր ջրի հետ:

https://docs.google.com/document/d/1_KD114Fywoi8CjsejwptdnSSPA3a87f3/edit?usp=sharing&ouid=104522851909472315574&rtpof=true&sd=true

• Նկարագրի՛ր, բնութագրի՛ր Կոմիտասին:Կոմիտասը բարի էր, արդար, ազնիվ և իր գործողություններն այդ ամենի ապացույցն էր: Կոմիտասը բնավորությամբ՝ հանգիստ մարդ էր։ Նա այդ բնավորության գիծը ցույց է տալիս այն հատվածում, երբ մի տղա իր համերգի ժամանակ ասում է, «Ես կասկածում եմ, թե մի բան կտա հայկական երաժշտությունը, այն էլ․․․մի կրոնավորի ղեկավորությամբ»։ Կոմիտասը այդ ժամանակ պարզապես ժպտաց, ոչինչ չասելով այդ տղային։ Պատմվացքի հաջորդ մի մասում, Մուշեղը նկարագրում էր՝ իր բարությունը: Ճանապարհի կեսին Կոմիտասը գտավ մի հնեմաշ դրամապանակ և մի քանի ժամ սպասեց, մինչև եկավ դրամապանակի տերը։Գրի՛ր շուրջբոլոր, անմիջնորդ, հանդարտ, ծածուկ, գոցել, բառերի հոմանիշները:

  Շուրջբոլոր — շրջակայք

  Անմիջնորդ — անմիջապես

  Հանդարտ — խաղաղ

  Ծածուկ — գաղտնի

  Գոցել — փակել կամ խբել կամ ծածկել

  Բացատրի՛ր գլուխ տալ, գլուխ ջարդել դարձվածքների իմաստը, գտի՛ր այլ դարձվածքներ գլուխ բառով:

  Գլուխ տալ — գլխի շարժումով ողջունել

  Գլուխ ջարդել — Մի բանի վրա շատ մտածել

  Գլուխ տալ, գլուխ բարձրացնել, գլուխ գովել, գլուխ հանել, գլուխ բերել, գլուխ տանել

Слова в русском языке состоят из  корня, приставки, суффикса и окончания.

Главная часть слова— корень, без него слово не может существовать. Именно в корне заключено значение, общее для всех однокоренных слов.

Например: слова с корнем вод– (водный, водянка, подводник, наводнить, наводнение, заводь, водоросль…) объединены значением «бесцветная прозрачная жидкость».

Сад, садовый, садовник, посадить — корень сад–.

Рис, рисовый — корень рис–.

Гулять, прогулка, прогулять, прогул — корень гул–.

Приставка и суффикс тоже являются значимыми частями слова. Они служат для образования новых слов. Присоединяясь к исходному слову, эти части слова изменяют его лексическое значение.

Например: добрый → предобрый («очень добрый»), ступить → переступить («перешагнуть через что-то»).

Окончание — это часть слова, с помощью которой образуются не новые слова, а разные формы одного и того же слова. При этом лексическое значение слова не изменяется.

Например: рука — рукой — руками.

Слова, которые имеют один корень, называются однокоренными.

Чтобы выделить в слове корень, необходимо подобрать однокоренные слова и найти в них общую часть.

В однокоренных словах могут быть не совсем одинаковые (отличаются одной или несколькими буквами) корни. В этом случае говорят о чередованиях звуков в корнях слов:

[г] // [ж] — нога и ножка, рога и рожок;

[х] // [ш] — соха и сошка, муха и мушка;

[з] // [ж] — друзья и дружить, сказал и скажу;

[г] // [з’] — подруга и друзья;

[к] // [ч’] — рука и рученька, жук и жучок;

[ж] // [з’] — погружение и грузить, мажу и мазь;

[с’] // [ш] — просить и прошу, носить и ношу;

[ц] // [ч’] — огурец и огуречный, отец и отеческий.

Безударные гласные в корне

Не во всех словах гласные звуки находятся под ударением. В ударной позиции они произносятся выразительно, а поэтому не возникает трудностей при передаче их буквой на письме: мАма, рУчка, пенАл.

В безударном положении гласные звуки произносятся не так уж выразительно, легко можно перепутать, значит, их написание необходимо проверять. Как это сделать? Необходимо подобрать однокоренное слово или форму слова, в которой гласный будет находиться под ударением: гОстевать и гОсть, рЫбаки и рЫба, принОсил и нОсит, кОгтистый и кОготь.

Непроизносимые согласные — это звуки, которые не произносятся или различаются невыразительно в сочетании согласных в слове.

В словах русского языка встречаются различные непроизносимые сочетания согласных звуков:
стн — радостный, яростный;
здн — праздновать, поздний;
здч — объездчик;
здк — загвоздка, поездка;
рдц — сердце, сердцевина;
стл — хвастливый, завистливый;
вств — здравствуйте, чувствительность;
нтск — гигантский, дилетантский;
ндск — голландский, шотландский и др.

Роль мягкого и твёрдого знаков.

Вначале вспомним обозначение на письме этих букв: ь — мягкий знак; ъ — твёрдый знак.

Мягкие знаки бывают смягчающими и разделительными.

Смягчающий мягкий знак употребляется после согласных для смягчения их произношения в середине и конце слов: польза, кольцо, рысь, пень.

Мягкий знак, находящийся в конце слова после шипящего, является показателем существительных женского рода: печь, рожь, ночь, мышь и др.

Если мягкий знак употребляется после согласного, но перед е, ё, ю, я, и, то он служит для раздельного произношения этого согласного с гласными: обезьяна, листья, крылья, муравьи.

Твёрдый знак — всегда разделительный и употребляется обычно после приставок на согласный перед корнем на е, ё, ю, я: объединить, объявить, объём, предъюбилейный.

Правописание букв ы, и после ц

В корнях слов после ц буква ы пишется в таких словах, как: цыган, цыплёнок, цыц, на цыпочках — и всех других, которые образованы от данных слов. В остальных словах после ц пишется и (циферблат, цинк, цистерна).

Буква и сохраняется не в корне слова, если оно оканчивается на –ция (инспекция, позиция, интуиция).

Суффикс –ын пишется с буквой ы (сестрицын, девицын).

В окончаниях слов пишется ы (таблицы, пословицы, половицы, птицы).

 

Образуй от данных слов однокоренные слова, отвечающие на вопросы КАКОЙ? КАКАЯ?

мука — какая, холод – какой, тьма- какая, брат-какой, работа-какая, гриб-какой, друг-какой, снег-какой, птица-какая, дерево-какое, рука-какая

Найдите “лишнее” слово:

• Купить, покупка, покупатель, купец, купальник, накупить.
• Пар, запариться, парное (молоко), пара (обуви).
• Лень, лентяй, лента, ленивец.
• Водяной, вода, водичка, подводник, водитель.

Вставить, где нужно, пропущенные буквы. Подобрать проверочные слова.

• ЧесТный ответ, интерес…ная книга, бесхитросТные слова, лес…ный отзыв, перекресТный огонь, вирус…ная инфекция, парус…ный спорт, часТное лицо, трос…никовые заросли, кризис…ная ситуация, словесТное искусство, безвкус…ная пища, опытный наез…ник, че…ствовать гостя, чуВствовать усталость.

Вставить пропущенные буквы, подобрать проверочные слова.

• сОсна, звЕзда, ш…ирокий, зЕленый, х…олода, гОлова, вОздушный, вЕселый, кОрмушка, жЕмчужина, тОрговля, стрЕлок, глОтать

Вставить пропущенные буквы, подобрать проверочные слова.

• СпЕшите упражнение чисто и красиво. Не спЕшите во время еды.
• Дети полОскали пушистого котенка. Мама полОскала белье.
• Саша громче всех запИвал песню. Больной запИвал лекарство водой.
• Бабушка давно посИдела. Дедушка посИдел на скамейке и ушел.

Образуй от данных слов однокоренные слова, отвечающие на вопросы КАКОЙ? КАКАЯ?

мука -какая, холод –какой, тьма-какая, брат-какой, работа-какая, гриб-какой, друг-какой, снег-какой, птица-какая, дерево-какое, рука-какая

Найдите “лишнее” слово:

• Купить, покупка, покупатель, купец, купальник, накупить.
• Пар, запариться, парное (молоко), пара (обуви).
• Лень, лентяй, лента, ленивец.
• Водяной, вода, водичка, подводник, водитель.

Вставить, где нужно, пропущенные буквы. Подобрать проверочные слова.

• Честный ответ, интересная книга, бесхитростные слова, лесный отзыв, перекрестный огонь, вирусная инфекция, парустный спорт, часное лицо, тростниковые заросли, кризисная ситуация, словестное искусство, безвкусная пища, опытный наезник, чествовать гостя, чувствовать усталость.

Вставить пропущенные буквы, подобрать проверочные слова.

• сосна звезда, широкий, зеленый, холода, голова, воздушный, веселый, кормушка, жемчужина, торговля, стрилок, глотать

Вставить пропущенные буквы, подобрать поверочные слова.

• Спешите упражнение чисто и красиво. Не спешите во время еды.
• Дети полоскали пушистого котенка. Мама полоскала белье.
• Саша громче всех запивал песню. Больной запивал лекарство водой.
• Бабушка давно посидела. Дедушка посидел на скамейке и ушел.

1. Read the text.

Yesterday
Mary went to school by bus. John went to school by car. Peter went to school on foot. Mary wore a yellow dress. John wore a green shirt. Peter wore blue trousers. They all got to school at half past eight. Mary sat at the front of the class. John sat in the middle of the class. Peter sat at the back of the class. Miss Lee came into the classroom. Mary stood up. John stood up. Peter stood up. Miss Lee said, “Sit down, please.” Mary, John and Peter sat down. The class started. At ten o’clock the class was over and the children
went to the garden. Mary ate an apple. John ate a cake. Peter ate an orange. At a quarter past ten they went back to the classroom. Miss Hall came in. They stood up. Then they sat down and went on with their classes. The children went home at one o’clock.

2. Ask and answer questions according to the model using the text
above work in pairs.
A. How did Mary go to school?
B. Mary went to school by bus
A. What did Mary wear?
B. Mary wore a yellow dress
A. Where did Mary sit?
B. In  front of the class

3. Complete the sentences. Make them interrogative and give short answers.

1. Yesterday I wore blue shirt. Did I wear blue shirt yesterday? 5. Last night John saw me. Did john see me last night.

 

1. Last night I ate bread. Did I eat bread last night? 6. Last year Mrs. Smith worked hard. Did Mrs.Smith work hard last year.

 

1. Last week I went to school. Did I go to school last week? 7. Yesterday we wrote story. Did we write story yesterday?

 

1. Yesterday morning Mr. Brown came into the class. did Mr.Brown come into the class yesterday morning? 8. Yesterday he cleaned bathroom. did he clean bathroom yesterday.

 

Լրացուցիչ առաջադրանքներ:

Change the verbs in the sentences into the simple past

Usually: Yesterday:

1. She cleans the windows.  She cleaned the  windows.
2. He closes the doors. He closed the doors .
3. They answer in class. They answered in  class.
4. I cook the meals. I cooked the meals.
5. The children play in the garden. The children played in the garden.
6. We write letters.  We wrote letters.
7. She sings songs.  She song songs
8. She drinks milk. She drinked milk.
9. He listens to the radio. He listened to the radio.

Complete the sentences using the simple past.

1. Our friends came to our house. (come)
2. After tea they sat in the garden. (sit)
3. We went to the cinema yesterday. (go)
4. They had dinner at 4 o’clock. (have)
5. The boys played in the playground. (play)
6. We went to France last summer. (go)
7. They  washed their windows in the morning. (wash)
8. He wrote a letter to his friend (write).

Give negative answers to the questions

1. Did you go to school yesterday?        I didn`t  go to school yesterday
2. Did John have dinner at 4 o’clock?       John didn`t  have   at 4   o’clock                                                                         6. Did Tom and Kavin play football? They didn’t play football
3. Did you do your homework yesterday?    No, I didn’t    do homework
4. Did Mr. Grey sing at the concert?     No, she didn’t  sing.

8. Did Mary clean the blackboard?   No, she didn’t  clean  blackboard.

7. Did you get up early yesterday?  No, I didn’t  get up early.

5. Did she walk in the park yesterday?      No, she didn’t  walk.

Մարկ — կոպեկ

օձիք-հագուստի վզի մասի կտրվածքը

գոցել-Փակել

նշմարել-Նկատել

վիճակախաղ-Բախտախաղ

Դեռատի-Մատաղահաս

Ահավասիկ-Ահա այստեղ՝ այդտեղ՝ այնտեղ

Այրի-Ամուսինը մեռած և այլևս չամուսնացած կին կամ տղամարդ