Լրացուցիչ աշխատանք ՔԻՄԻԱ

rafayel88Leave a comment
  1. Թթվածնի ատոմում քանի՞ էլեկտրոնն է առկա:

8

  1. Որքա՞ն է թթվածին տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը։ Ar 16

 

  1. Որքա՞ն է ածխածին տարրի Ar-ը։ Ar 12
  2. Որքա՞ն է նատրիում տարրի Ar-ը։ Ar 23

5.Սահմանե՛ք քիմիական երևույթ հասկացությունը:

Քիմիական երևույթը կամ ռեակցիան այն երևույթն է, որի ժամանակ նյութերը փոխակերպվում են նոր նյութերի    փոփոխելով իրենց քիմիական կազմը և հատկությունները։

6.Նշե՛ք քիմիական երևույթի օրինակներ:

Երկաթի ժանգոտումը Fe → Fe₂O₃

Մեթանի այրումը CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O

7.Տվե՛ք հարաբերական ատոմային զանգվածի սահմանումը.

Հարաբերական ատոմային զանգվածը (Ar) տրված տարրի մեկ ատոմի զանգվածի հարաբերությունն է ածխածնի ¹²C իզոտոպի ատոմի զանգվածի 1/12-ի նկատմամբ։

8.Մեկնաբանե՛ք Ar ( ֆտոր)=19 հավասարությունը:

Այս հավասարությունը ցույց է տալիս, որ ֆտորի մեկ ատոմը միջինում 19 անգամ ծանր է, քան ածխածնի ¹²C իզոտոպի զանգվածի 1/12-ը։

9.Հաշվե՛ք հետևյալ երեք տարրերից յուրաքանչյուրի ատոմի զանգվածը՝ mo-ն.
10.Ar (բոր)=11 2.Ar(ցինկ)=65 3.Ar(պղինձ)=64

m0​=Ar/NA

Ar— հարաբերական ատոմային զանգվածը,

NA=6.022×1023 (Ավոգադրոյի թիվը)։

Հաշվենք բորի, ցինկի և պղնձի ատոմի զանգվածները.

Բորի ատոմի զանգվածը ≈ 1.83 × 10⁻²³ գ
Ցինկի ատոմի զանգվածը ≈ 1.08 × 10⁻²² գ
Պղնձի ատոմի զանգվածը ≈ 1.06 × 10⁻²² գ

​

11.Հաշվե՛լ H2SO4, Na2SO4,K2SO4,CO2 նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը:Եվ յուրաքանչյուրի զանգվածային բաժինը:

H₂SO₄ = 2(1) + 32 + 4(16)

Na₂SO₄ = 2(23) + 32 + 4(16)

K₂SO₄ = 2(39) + 32 + 4(16)

CO₂ = 12 + 2(16)

Տեխնոլոգիա

rafayel88Leave a comment

Սկզբում խոսել են QR կոդերի մասին․ ինչի համար են դրանք պետք, որտեղ են օգտագործվում, ոնց են դրանք ստեղծվում։ Հետո ուսումնասիրել եմ QR կոդեր սարքելու հարմար հարթակներ, ընտրել ենք մեր հավանած կայքը և պատրաստել ենք մեր բլոգների QR կոդերը մեր նախընտրած ձևավորմամբ։

QR կոդեր կարող եք պատրաստել, օգտվելով այս կայքերից․

Իմ բլոգի Qr-ը՝ ներքևում։

 

Ուսումնական գարուն

rafayel88Leave a comment
  • Կրկնի՛ր բայ խոսքի մասը:
  • Ամրապնդի՛ր ձևաբայերի մասին սովորածդ:
  • Կարդա՛ Ղազարոս Աղայանի «Անահիտ» հեքիաթն ամբողջությամբ:
  • Դու՛րս գրիր անծանոթ բառերը:

Հովվապետ-Քրիստոնեական եկեղեցու հովիվների

Կառապան- Կառք վարող

Վայելչանք-Վայելչություն

Արդարադատություն-Արդարադատ լինել

Ցոփություն-ցոփ կյանք վարել

Անզգամություն-Անզգամ լինել

Պատվիրանագիր

  • Ի՞նչ կերպարներ կային հեքիաթում:

Վաչագան

Անահիտ

Թագավոր

Վեզիր

Ժողովուրդ

  • Հատկապես ո՞ր կերպարը քեզ դուր եկավ, ինչու՞:

Ամենա շատ ինձ դուր եկավ Անահիտը որովհետև նա ոչ միայն գեղեցիկ էր նաև խելացի ինքնուրույն ու աշխատասեր։ Նա ապացուցեց, որ կնոջ ուժը միայն արտաքին գեղեցկության մեջ չէ այլև գիտելիքի մեջել է։ Նա Վաչագանին սովորեցրեց, որ աշխատասիրությունն ու իմաստությունը ավելի կարևոր են քան  թագավորությունը։

  • Ո՞րն էր ըստ քեզ հեքրաթի հիմնական ասելիքը:

Այս հեքիաթը ցույց է տալիս ,որ աշխատասիրությունն ու խելքն ավելի մեծ ուժ ունեն քան թագավորական ծագումը Անահիտի կերպարով հեղինակը շեշտում է, որ կինն էլ կարող է կարևոր դեր ունենալ ոչ միայն ընտանիքի այլև ողջ պետության զարգացման գործում։

 

Հայոց Լեզու

rafayel88Leave a comment
  • Սովորում ենք ձևաբայերը:
  • Ամրապնդում ենք՝ դիտելով տեսանյութը:
  • Բերել, վախենալ, կտրել բայերը գրի՛ր 8 դերբայներով:

Բերել

  1. Բերելով
  2. Բերելիս
  3. Բերելուց
  4. Բերելով հանդերձ
  5. Բերելով հանդերձ էլ
  6. Բերած
  7. Բերելու
  8. Բերած լինելով

Վախենալ

  1. Վախենալով
  2. Վախենալիս
  3. Վախենալուց
  4. Վախենալով հանդերձ
  5. Վախենալով հանդերձ էլ
  6. Վախեցած
  7. Վախենալու
  8. Վախեցած լինելով

Կտրել

  1. Կտրելով
  2. Կտրելիս
  3. Կտրելուց
  4. Կտրելով հանդերձ
  5. Կտրելով հանդերձ էլ
  6. Կտրած
  7. Կտրելու
  8. Կտրած լինելով

Հայաստանը և պարսկա-բյուզանդական մրցակցությունը VI դարում

rafayel88Leave a comment

Հարցեր և առաջասրանքներ

1. Ինչպե՞ս էին տարբերվում Բյուզանդիայի և Սասանյանների վարած քաղաքականությունները Հայաստանի երկու հատվածների նկատմամբ:
Բյուզանդիան աստիճանաբար սկսեց վերացնել հայոց քաղաքական և տնտեսական ինքնուրույնությունը՝ անշրջելի կերպով վերածելով այն Բյուզանդիայի հերթական վարչական միավորի
Բյուզանդիան փորձում էր Հայոց եկեղեցուն պարտադրել իր դավանանքը, իսկ Պարսկաստանը՝ իր հովանավորության ներքո գտնվող նեստորականությունը:

2. Ինչո՞վ էր պայմանավորված պարսկա-բյուզանդական 20-ամյա պատերազմը:
Այն պայմանավորված էր 564 թվականին սկսված կրոնական հալածանքների քաղաքականության և զրադաշտականության պարտադրանքի հետևանքով։ Դա հանգեցրել էր հայերի ապստամբությանը։ Այդպիսով հայերի ապստամբությունը վերաճել էր պարսկա-բյուզանդական 20-ամյա պատերազմի:

3. Հիմնավորի՛ր: Ինչո՞ւ էին կարևոր տիեզերաժողովները և դրանց նկատմամբ Հայոց եկեղեցու վերաբերմունքը:
Տիեզերաժողովները որոշակի ազդեցություն էին ունենում Հայոց եկեղեցու նկատմամբ։

4. Փոփոխություն և շարունակականություն

Ի՞նչ ես կարծում, ի՞նչ առավելություն տվեց Հայոց եկեղեցուն Դվինի 554 թ. ժողովը:

Հայոց եկեղեցին մերժեց նեստորականությունը։

5. Ի՞նչ հետևանքներ ունեցան Հուստինիանոս I-ի վերափոխությունները հայ նախարարների համար:

Հայ նախարարների ինքնավարությունը վերացվեց, արտոնություններն ու սեփական զորք ունենալու ժառանգական իրավունքը:

6. Ինչո՞ւ թե՛ Պարսկաստանը, թե՛ Բյուզանդիան որդեգրեցին հայկական զորքերը երկրից դուրս տեղակայելու նոր քաղաքականություն:

Հայկական զինական ուժը թուլացնելու նպատակաով։

7. Պատկերացրու, որ դու 571 թ. հակապարսկական ապստամբության առաջնորդ Վարդան Մամիկոնյանը՝ Կարմիր Վարդանն ես: Ի՞նչ գնահատական կտաս ապստամբությանը, երբ 571 թ. Հայաստանը հերթական անգամ բաժանվի Պարսկաստանի և Բյուզանդիայի միջև։

Արդյո՞ք ապստամբության արդյունքները կբացատրես Բյուզանդիայի խաբեությամբ կամ ապստամբների միամտությամբ։ Իսկ գուցե մեկ այլ մեկնաբանությո՞ւն կտաս:

Եթե ես լինեի Կարմիր Վարդանը, կհամարեի ապստամբությունը որպես անհրաժեշտ պայքար ազգային ինքնությունն ու անկախությունը պահպանելու համար, որը չհաջողվեց։
Ապստամբության արդյունքները ես կբացատրեի ապստամբների միամտությամբ։

Քիմիա

rafayel88Leave a comment

Պատասխանել հարցերին

  1. Ի՞նչ է ցույց տալիս տարրի Օմեգա
  2. Ի՞նչ բանաձևով են հաշվում տարրի զանգվածային բաժինը մոլեկուլում:
    ω = n x Ar(R)/Mr
  3. Հաշվի՛ր տարրերի զանգվածային բաժինները (%) հետևյալ բանաձևն ունեցող նյութերում ա) NO,
    ω(N) = Ar(N)/Mr(NO) x 100% = 46,67%
    ω(O) = Ar(O)/Mr(NO) x 100% = 53,33%
    բ) SO,
    ω(S) = Ar(S)/Mr(SO) x 100% = 66,67%
    ω(O) = Ar(O)/Mr(SO) x 100% = 33,33%
    գ) HNO3
    ω(H) = Ar(H)/Mr(HNO3) x 100% = 1,59%
    ω(N) = Ar(N)/Mr(HNO3) x 100% = 22,22%
    ω(O) = 3 x Ar(O)/Mr(HNO3) x 100% = 76,19%
    դ) CuCO3
    ω(Cu) = Ar(Cu)/Mr(CuCO3) x 100% = 51,61%
    ω(C) = Ar(C)/Mr(CuCO3) x 100% = 9,68%
    ω(O) = 3 x Ar(O)/Mr(CuCO3) x 100% = 38,71%
  4. Եթե հայտնի է երկտարր միացության տարրերից մեկի զանգվածային բաժինը (և՛ մասով, և’ %-ով), ապա ինչպե՞ս կորոշես մյուս տարրի զանգվածային բաժինը (և՛ մասով, և´ %–ով): Պատասխանդ հիմնավորի՛ր:
    Երկտարր միացության մյուս տարրի զանգվածային բաժինը որոշելու համար պետք է 100%-ից հանել հայտնի տարրի զանգվածային բաժինը:
  5. Հաշվի՛ր տարրերի զանգվածային բաժինները (%)`
    ա) CuS,
    ω(Cu) = Ar(Cu)/Mr(CuS) x 100% = 66,67%
    ω(S) = Ar(S)/Mr(CuS) x 100% = 33,33%
    բ) SiO2:
    ω(Si) = Ar(Si)/Mr(SiO2) x 100% = 46,67%
    ω(O) = 2 x Ar(O)/Mr(SiO2) x 100% = 53,33%
    գ) H3PO4,
    ω(H) = 3 x Ar(H)/Mr(H3PO4) x 100% = 3,06%
    ω(P) = Ar(P)/Mr(H3PO4) x 100% = 31,63%
    ω(O) = 4 x Ar(O)/Mr(H3PO4) x 100% = 65,31%
    դ) Mg(NO3)2 քիմիական բանաձև ունեցող միացություններում:
    ω(Mg) = Ar(Mg)/Mr(Mg(NO3)2) x 100% = 16,2%
    ω(N) = 2 x Ar(N)/Mr(Mg(NO3)2) x 100% = 18,9%
    ω(O) = 6 x Ar(O)/Mr(Mg(NO3)2) x 100% = 64,9%
  6. Կազմի՛ր ֆոսֆոր և քլոր տարրերի ատոմներ պարունակող նյութի քիմիական բանաձևը, եթե տարրերի զանգվածային բաժինները համապատասխանաբար՝
    ա) 22,55% և 76,45% են,
    22,55/31 : 76,45/35 = 0,727 : 2,184
    0,727/0,727 : 2,184/0,727 = 1 : 3,004
    1 : 3
    PCI3
    բ) 14,87% և 85,13% են
    14,87/31 : 85,13/35 = 0,479 : 2,432
    1 : 5
    PCI5
  7. Հաստատի՛ր կամ հերքի´ր (այո՛, ո՛չ) պնդումները HS քիմիական բանաձևն ունեցող նյութի վերաբերյալ.
    ա) բարդ նյութ է.
    Այո
    բ) քիմիական բանաձևն արտասանվում է հաշ-ես.
    Այո
    գ) մոլեկուլում տարրերի զանգվածների հարաբերությունն է 1:16.
    Ոչ
    դ) մոլեկուլում տարրերից մեկի Ar =16
    Այո
  8. Նյութի քիմիական բանաձևի արտասանությունն է հաշ-2-էս-0-3.
    ա) գրի՛ր այդ նյութի բանաձևը.
    H2SO3
    բ) հաշվի՛ր նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը.
    Mr(H2SO3) = 1 x 2 + 32 + 16 x 3 = 82
    գ) որոշի՛ր նյութի մոլեկուլի իրական զանգվածը (զ.ա.մ.).
    82 զ.ա.մ.
    դ) հաշվի՛ր էս արտասանությամբ տարրի զանգվածային բաժինը (%):
    ω(S) = Ar(S)/Mr(H2SO3) x 100% = 39,02%
  9. Արտածի՛ր նյութի քիմիական բանաձևը, եթե մոլեկուլում ω(S) = 40%, ω(0) = 60%:
    40/32 : 60/16 = 1,25 : 3,75
    (1,25 x 4) : (3,75 x 4) = 5 : 15 = 1 : 3
    SO3
  10. Որոշի՛ր ծծումբ տարրի զանգվածային բաժինը (%) այն միացությունում, որի մոլեկուլում ծծմբի ատոմների թիվը մեկ է, թթվածնինը՝ ծծմբի ատոմների թվից չորս անգամ մեծ, իսկ ջրածնինը` թթվածնի ատոմների թվից երկուսով պակաս: Պատասխանում ներկայացրո՛ւ

Մտավարժանք. բայ

rafayel88Leave a comment

  • Դու՛րս գրիր ածանցավոր բայերը, նշի՛ր տեսակը:

Գրել, ղեկավարել, մոտենալ, խաղալ, բարձրացնել, գլորվել, արտագրել, փախչել, ջարդոտել, ծեծկռտել, գժվել:

Մոտենալ – սոսկածանցավոր, բարձրացնել – պատճառական, գլորվել – կրավորական, փախչել – սոսկածանցավոր, ջարդոտել – բազմապատկական, ծեծկռտել – բազմապատկական։

  • Հետևյալ բայերից կազմի՛ր պատճառական բայեր:

Սարսափել – սարսափեցնել, վերջանալ – վերջացնել, մոլորել – մոլորեցնել, սահել –  սահեցնել:

  • Հետևյալ բայերից կազմի՛ր բազմապատկական բայեր:

Կապել – կապկպել, ծամել – ծամծմել, թշշալ – թշթշալ, թափել – թափթփել, ցատկել – ցատկոտել:

  • Հետևյալ բայերից կազմի՛ր կրավորական բայեր:

Ազատել – ազատվել, թափել – թափվել, բռնել – բռնվել, տուժել – տուժվել, պահպանել – պահպանվել:

  • Ո՞ր դերբայն է պատասխանում «ինչ անել, ինչ լինել» հարցերին: Բե՛ր երկու օրինակ տվյալ դերբայից:
    Անորոշ դերբայն է պատասխանում «ինչ անել, ինչ լինել» հարցերին: Օրինակ ՝ մտածել, կարդալ։
  • Ո՞ր դերբայն է պատասխանում «ինչ անող, ինչ եղող» հարցերին: Բե՛ր երկու օրինակ տվյալ դերբայից:
    Ենթակայական դերբայն է պատասխանում «ինչ անող, ինչ եղող» հարցերին: Օրինակ ՝ լացող, գնացող։
  • Ո՞ր դերբայն է պատասխանում «ինչ արած, ինչ եղած» հարցերին: Բե՛ր երկու օրինակ տվյալ դերբայից:
    Հարակատար դերբայն է պատասխանում «ինչ արած, ինչ եղած» հարցերին: Օրինակ ՝ քնած, արթնացած։
  • Ո՞ր դերբայն է պատասխանում «ինչ անելիս ինչ լինելիս, երբ» հարցերին: Բե՛ր երկու օրինակ տվյալ դերբայից:
    Համակատար դերբայն է պատասխանում «ինչ անելիս ինչ լինելիս, երբ» հարցերին: Օրինակ ՝ ուտելիս, խաղալիս։
  • Ընդգծի՛ր օժանդակ բայերը, նշի՛ր ժամանակը, դեմքը, թիվը:

Սարի գագաթին ձյուն էր նստել: Ձիավորը իջել էր սարից: Սարի ստորոտին նա տուն էր կառուցել: Տանն ապրում էին երեքով՝ ձիավորը, կինը և երեխան: Այգին մշակում էին մշակները:

էր – անցյալ ժամանակ, երրորդ դեմք, եզակի թիվ
էին – անցյալ ժամանակ, երրորդ դեմք, հոգնակի թիվ

  • Նշի՛ր թե ո՞ր խոսքի մասի հետ են օժանդակ բայերը կազմել ստորոգյալներ:

Գարուն է – գոյական, մենք ենք – դերանուն, մաքրում է – բայ, ծաղկում են – բայ, գեղեցիկ է – ածական, օրհնել է – բայ, քնել էին – բայ, չէր մտածում – բայ, շոգ էր – ածական, մայրս է – գոյական, դու ես – դերանուն, երկուսն են – թվական, չի հեռանում – բայ:

Հայոց Լեզու

rafayel88Leave a comment
  • Ընդգծի՛ր անկատար դերբայները օժանդակ բայի հետ միասին: Օրինակ՝ չեմ ճանաչում:

Ուրվականս նոր

Չեմ ճանաչում ինքս ինձ,
Չգիտեմ ես էլ,
Թե ո՞վ խլեց ինձանից
Մի ոսկի տեսիլ:
Փողոցներում — հեռավոր
Ու անմարդ, ու մութ,
Ես տեսնում եմ դեմքս նոր`
Անորոշ ու սուտ:
Ես տեսնում եմ` մշուշում
Մեկը, մոլորված,
Դեգերում է ու հիշում
Դարպասները բաց…
Դարպասները, որ երեկ
Փակվեցին մթում,
Որ շրջիկը, հուսաբեկ,
Չդառնա էլ տուն…

1916 Չարենց

  • Կազմի՛ր հետևյալ բայերի անկատարը, ավելացրու՛ օժանդակ բայ և գործածի՛ր նախադասությունների մեջ :

Պարել – պարում է,
Գայանեն պարում է Քոչարի։
զարմանալ – զարմանում ես,
Դու զարմանում ես սովորական բաների վրա։
զարմացնել – զարմացնում եմ,
Ես զարմացնում եմ իմ մայրիկին իմ պահվածքով։
դողալ – դողում էին,
Նրանք վախից դողում էին։
դժգոհել – դժգոհում ենք:
Մենք դժգոհում ենք մեր ուսուցչից։

Հայոց Լեզու

rafayel88Leave a comment
  • Դու՛րս գրիր ածանցավոր բայերը, նշի՛ր տեսակը:

Գրել, ղեկավարել, մոտենալ, խաղալ, բարձրացնել, գլորվել, արտագրել, փախչել, ջարդոտել, ծեծկռտել, գժվել:

Մոտենալ – սոսկածանցավոր, բարձրացնել – պատճառական, գլորվել – կրավորական, փախչել – սոսկածանցավոր, ջարդոտել – բազմապատկական, ծեծկռտել – բազմապատկական։

  • Հետևյալ բայերից կազմի՛ր պատճառական բայեր:

Սարսափել – սարսափեցնել, վերջանալ – վերջացնել, մոլորել – մոլորեցնել, սահել –  սահեցնել:

  • Հետևյալ բայերից կազմի՛ր բազմապատկական բայեր:

Կապել – կապկպել, ծամել – ծամծմել, թշշալ – թշթշալ, թափել – թափթփել, ցատկել – ցատկոտել:

  • Հետևյալ բայերից կազմի՛ր կրավորական բայեր:

Ազատել – ազատվել, թափել – թափվել, բռնել – բռնվել, տուժել – տուժվել, պահպանել – պահպանվել:

  • Ո՞ր դերբայն է պատասխանում «ինչ անել, ինչ լինել» հարցերին: Բե՛ր երկու օրինակ տվյալ դերբայից:
    Անորոշ դերբայն է  Օրինակ  աշխհատել, կարդալ։
  • Ո՞ր դերբայն է պատասխանում «ինչ անող, ինչ եղող» հարցերին: Բե՛ր երկու օրինակ տվյալ դերբայից:
    Ենթակայական դերբայն է Օրինակ  գալացող, գնացող։
  • Ո՞ր դերբայն է պատասխանում «ինչ արած, ինչ եղած» հարցերին: Բե՛ր երկու օրինակ տվյալ դերբայից:
    Հարակատար դերբայն է Օրինակ  քնած, արթնացած։
  • Ո՞ր դերբայն է պատասխանում «ինչ անելիս ինչ լինելիս, երբ» հարցերին: Բե՛ր երկու օրինակ տվյալ դերբայից:
    Համակատար դերբայն է  Օրինակ ՝ քնելիս, խաղալիս։
  • Ընդգծի՛ր օժանդակ բայերը, նշի՛ր ժամանակը, դեմքը, թիվը:

Սարի գագաթին ձյուն էր նստել: Ձիավորը իջել էր սարից: Սարի ստորոտին նա տուն էր կառուցել: Տանն ապրում էին երեքով՝ ձիավորը, կինը և երեխան: Այգին մշակում էին մշակները:

էր – անցյալ ժամանակ, երրորդ դեմք, եզակի թիվ
էին – անցյալ ժամանակ, երրորդ դեմք, հոգնակի թիվ

  • Նշի՛ր թե ո՞ր խոսքի մասի հետ են օժանդակ բայերը կազմել ստորոգյալներ:

Գարուն է – գոյական, մենք ենք – դերանուն, մաքրում է – բայ, ծաղկում են – բայ, գեղեցիկ է – ածական, օրհնել է – բայ, քնել էին – բայ, չէր մտածում – բայ, շոգ էր – ածական, մայրս է – գոյական, դու ես – դերանուն, երկուսն են – թվական, չի հեռանում – բայ:

Նյութի բաղադրության հաստատունության օրենքը

rafayel88Leave a comment

Պատասխանել հարցերին

  1. Սահմանի՛ր նյութի բաղադրության հաստատունության օրենքը:
    Յուրաքանչյուր քիմիական մաքուր նյութ ունի միևնույն հաստատուն բաղադրությունը անկախ գտնվելու վայրից և ստացման եղանակից։
  1. Լրացրո՛ւ բաց թողնված բառերը.
    Քիմիական միացության մոլեկուլում ատոմները միանում են…
    զանգվածային հարաբերությամբ:
    Քիմիական միացության մոլեկուլում ատոմները միանում են խիստ որոշակի
    զանգվածային հարաբերությամբ:
  2. Հաշվի՛ր տարրերի զանգվածային հարաբերությունները հետևյալ բանաձևերն ունեցող միացություններում,
    ա) կալցիումի օքսիդ ա)CaO.
    40 : 16 = 5 : 2
    բ)ծծմբաջրածին՝H2S
    2 : 32 = 1 : 16
    գ)մեթան՝ CH4
    12 : 4 = 3 : 1
    դ)ֆոսֆորի օքսիդ     P2Օ5
    62 :  80 = 31 : 40

4.Ի՞նչ է ցույց տալիս հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը:
Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը ցույց է տալիս մոլեկուլի զանգվածի հարաբերությանը զանգվածի ատոմայիմ միավորին։

5.Ինչո՞ւ հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը չունի չափողականություն:
Որովհետև այն հարաբերական թիվ է։

6.Լրացրո՛ւ աղյուսակը.


Mr(CO) = 12 + 16 = 28
Mr(SO3) = 32 + 16 x 3 = 80
Mr(Na2S) = 23 x 2 + 32 = 78
Mr(P2O5) = 31 x 2 + 16 x 5 = 142
Mr(H2SO4) = 1 x 2 + 32 + 16 x 4 = 98
Mr(H3PO4) = 1 x 3 + 31 + 16 x 4 = 98

7.Տեղեկատվական աղբյուրներում որոնի՛ր կենցաղում օգտագործվող մի քանի նյութի (խմելու սոդա, քացախաթթու (քացախ), մեթան) քիմիական բանաձևերը և հաշվի՛ր դրանց հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները:
NaHCO₃, CH₃COOH, CH₄.
Мr(NaHCO₃) = 23 + 1 + 12 + 16 x 3 = 84
Mr(CH₃COOH) = 12 + 1 x 3 + 12 + 16 + 16 + 1 = 60
Mr(CH₄) = 12 + 1 x 4 = 16