Սահմանում։
Միանդամների գումարն անվանում են բազմանդամ։
Օրինակ՝
1) аb, bc, cd, 7- միանդամներ են, իսկ նրանց գումարը՝
аb+bc+cd+7 կլինի բազմանդամ, յուրաքանչյուր գումարելիին ասում ենք բազմանդամի անդամներ։
2)3ac+(-123a^2) – սա նույնպես բազմանդամի օրինակ է, քանի որ կազմված է միանդամենրի գումարից։
Որպեսզի բազմանդամը չունենա փակագծեր, ավելի պարզ տեսքով գրելու համար կարելի է ազատվել փակագծերից․
3ac
123a^2)=3ac – 123a^2
Ինչպես բազմանդամը գրենք ավելի պարզ տեսքով, երբ այն կազմված է միանդամներից։
Ունենք հետևյալ բազմանդամը
2а+3b+13а
Այս օրիանկում տեսնում ենք կան նման միանդամներ, դրանք են՝
2а, 13a, բազմանդամը ավելի պարզ տեսքով գրելու համար, միանդամները իրար միացննենք, կունենանք․
1) 2а+3b+13а
Դեղինով ներկած միանդամները նման են, բազմանդամը կլինի
2а+3b+13а=15а+3b
2) 12а^2+3b+4c- 25a^2
Դեղինով ներկած միանդամները նման են, բազմանդամը կլինի
12а^2+3b+4c-25a^2= -13а^2+3b
Առաջադրանքներ։
1.Գրիր միանդամների հինգ օրինակ։
12ab, ba^4, 3^5, ab^9, b^10.
2. Գրիր նման միանդամների օրինակներ։
6a2, 12a, 3b3, 9b.
3.Ի՞նչն են անվանում բազմանդամ, գրիր բազմանդամի օրինակ։
Բազմանդամը միանդամների գումարն է։ 2^8+13a
4. Ի՞նչն են անվանում բազմանդամի անդամներ, օրինակով ցույց տուր։
Բազմանդամների անդամները բազմանդամի մեջ գտնվող միանդամներն են։ Օրինակ ` 2a + 13b: 2a-ն և 13b-ն բազմանդամի միանդամներն են։
5. Բազմանդամը, երբ կազմված է նման միանդամներից, ինչպե՞ս են պարզեցնում, ցույց տուր օրինակով։
Այդ միանդամները գումարում են իրար։ Օրինակ ` 8a + 4a = 12a
7. Գրիր որևէ բազմանդամ, նշիր նրա անդամները։
a^8 + b^9
8. Պարզեցրու բազմանդամը․
ա)2x+3y+12x=14x+3y.
բ)a+3a+4a+5a+6b = 13a + 6b
գ)7a-3a-a+12abc = 3a + 12abc
դ)ab+c+17ab+17c = 18ab + 18c
ե)a^2+10a^2+40a^2-1 = 51a^2-1
զ)100a^2+200a^2-299a^2+341ab^2c^4 = a^2+341ab^2c^4
9. Պարզեցրու բազմանդամը․
ա) 2a + 5b + 7a=9a+5b
բ) 2x + 3y + 10x = 12x + 3y
գ) 7a + b + 3a + b = 10a + 2b
դ) a + 7b + b + 2a = 3a + 8b
ե) 2x + y + 3x + y + 4x = 9x + 2y
զ) a + 2x + 5x + 2a + 9x = 3a + 16x
10.Պարզեցրու բազմանդամը
ա) 12a + 5b − 4a=8а+5b
բ) 19x − 24y + x = 20x – 24y
գ) 17x − 4y + 5x + 4y = 22x
դ) 5a − 2y + 4a + 2y = 9a
ե) 40x + 15y − 40x − 16y = -y
զ) 9a − 3b + 5a − 7b − 8a = 6a-10b
11.Հարցեր կրկնողության համար
ա) Գտեք 324-ի 3/4 մասը։
324 : 4 x 3 = 243
բ) Գտեք այն թիվը, որի ½ մասը հավասար է 324։
324 x 2 = 648
գ) 180-ը 360-ի ո՞ր մասն է կազմում:
180/360 = 1/2
12.Հարցեր կրկնողության համար
ա) Գտեք 400-ի 20%-ը։
400 : 100 x 20 = 80
բ) Գտեք այն թիվը, որի 20%-ը հավասար է 400-ի։
400 x 100 : 20 = 2000
գ) 400-ի ո՞ր տոկոսն է կազմում 4-ը:
1%
